1938: ΑΚΕΛ ΧΛΩΡΑΚΑΣ

1938 - 1941, ΑΚΕΛ ΧΛΩΡΑΚΑΣ.

Στις αρχές του 20ου αιώνα στη Χλώρακα τα πνευματικά, οικονομικά και κοινωνικά πεπραγμένα ήταν σε βαθμό ανυπαρξίας. Οι μαθητές της Χλώρακας και της Έμπας φοιτούσαν στο ίδιο σχολείο, κάποτε στην Χλώρακα, κάποτε στην Έμπα. Για αίθουσες τάξης οι κάτοικοι εχρησιμοποιούσαν το καφενείο του Κώστα Ταπακούδη, το καφενείο του Χαρή του Γιώρκα, ακόμα και την προέκταση που υπήρχε παλιά πριν αυτή χαλαστεί, της εκκλησίας της Χρυσειλεούσης. Η ίδια ακριβώς κατάσταση συνέβαινε και στην πόλη της Πάφου το Κτήμα, και σε μεγαλύτερο βαθμό στα υπόλοιπα χωριά. Αυτό το επιβεβαιώνει δημοσίευμα της εφημερίδας «Πάφος» στο πρώτο κιόλας φύλλο με ημερομηνία 15 Σεπτεμβρίου 1921 «...Η αμάθεια είναι εξαπλωμένη εις βαθμόν απίστευτον. Το 84% του πληθυσμού αγνοούσιν ανάγνωσιν και γραφήν και κατά φυσικήν συνέπεια και το έγκλημα ολοέν αυξάνει, ενώ η οικονομική καχεξία του τόπου έφτασεν εις το απροχώρητον..».

Οι μοναδικές σχεδόν πηγές που έχουμε για την εποχή εκείνη, είναι ελάχιστες και τις ευρίσκουμε στο βιβλίο του Χωριανού μας Χρίστου Μαυρέση. Από την απελευθέρωση και ύστερα, παρακολουθούμε να συμβαίνουν άλματα στον τομέα των γραμμάτων και των τεχνών σε όλη την επαρχία της Πάφου. Ορισμένοι πνευματικοί άνθρωποι ανασυγκροτήθηκαν και συνέβαλαν ώστε να αφυπνίσουν τους κατοίκους πνευματικά. Οι ιερείς κατ αρχάς και ύστερα οι δάσκαλοι, ίδρυσαν κατηχητικά, συλλόγους και σχολεία που θα βοηθούσαν κυρίως τους νέους ν' αποκτήσουν παιδεία και γνώσεις του κόσμου που τους περιέβαλλε.

Με την εμφάνιση δημοσιογραφικών εντύπων στην επαρχία δημιουργείται αμέσως βήμα έκφρασης ιδεοπολιτικών απόψεων. Οι πνευματικοί άνθρωποι έχοντας βρει βήμα έκφρασης δραστηριοποιούνται και παράγουν πνευματικό εργο το οποιον δημοσιεύεται και διαδίδεται στον κόσμο μέσω αυτών των εντύπων. Σ' αυτή τη πνευματική ανάπτυξη συνέβαλαν κάποιοι χαρισματικοί, άνθρωποι που μέσα από δημοσιεύματα, αλλά κυρίως μέσα από την εκπαίδευση έγραψαν ιστορία. Με το λογοτεχνικό τους εργο το οποίο δημοσιοποίησαν στις τότε εφημερίδες και υπάρχει μέχρι σήμερα, άφησαν το στίγμα της εποχής εκείνης. Ένας τέτοιος άνθρωπος, ήταν ο Άντης Περνάρης που διετέλεσε δάσκαλος στο δημοτικό σχολείο της Χλώρακας και άφησε πνευματικό έργο γράφοντας κυρίως ποίηση, οικοδομώντας έτσι μια νέα πνευματική κατάσταση στη Χλώρακα και στην πόλη της Πάφου. Από πληροφορίες που έχουμε από παλιούς χωριανούς, λένε ότι έγραψε επίσης την ιστορία της Χλώρακας της τότε εποχής, την οποία δημοσίευσε σε βιβλίο, αλλά που δυστυχώς δεν κατορθώσαμε να ανακαλύψουμε.

Άλλοι άνθρωποι του πνεύματος που συνετέλεσαν στην ανάπτυξη της εκπαίδευσης στη Χλώρακα, είναι ορισμένοι χωριανοί που με όρεξη και μεράκι μπήκαν μπροστάρηδες δημιουργώντας συλλόγους και σωματεία με μοναδικό σκοπό την προώθηση της πνευματικότητας και την δημιουργία κουλτούρας στη σκέψη όλων των νέων της κοινότητας. Στις σημερινές ημέρες έχουμε δει πολλά, έχουμε συνηθίσει πλέον να βλέπουμε να συμβαίνουν πράγματα πρωτοποριακά, και να είναι η κοινότητα σχεδόν πάντα στην επικαιρότητα λόγο ανθρώπων που με την σπουδαιότητα τους δημιουργούν το όλο κλίμα. Την τότε δύσκολη εποχή, αυτό ξεκίνησε να συμβαίνει, ήταν δε η πρώτη φορά που απ όλη την Πάφο, το 1938 ιδρύθηκε στη Χλώρακα «Επιμορφωτικός Σύλλογος» με σκοπό την προώθηση των γραμμάτων… Ο Μιχάλης Μαχητής ήρθε απο το Πολέμι και παντρευθηκεν την κόρη του Κασιαού. Κατοίκισε στη γνωστή γειτονιά της οδού Σταύρου Μιχαήλ 6. Άνοιξε καφενείο στον ίδιο τόπο, και εκεί μεγάλωσε τα έξη παιδιά του. Τρεις απο αυτούς, οι Σταύρος, Γιώργος και Ευρύς, σπούδασαν δάσκαλοι. Σαν μορφωμένοι άνθρωποι σκέφτηκαν να ιδρύσουν ένα πολιτιστικό σύνδεσμο με σκοπό την επιμόρφωση των τότε Χλωρακιωτών. Με τους Πετρή Γιωρκάτζη,  Νίκολο Αδάμου, Αντώνη Μαυράντωνο,  Ευστάθιο Ερωτοκρίτου και τα αδέλφια Νικόλα και Γεώργιο Λαππά, το 1938, έφτιαξαν ένα τέτοιο σύλλογο και τον ονόμασαν Επιμορφωτικό σύλλογο. Για στέγη χρησιμοποίησαν το καφενείο του Χαρή του Γιώρκα. Ύστερα από τρία χρόνια λειτουργίας του, τον τότε καιρό εκείνο, στις 14 του Απρίλη 1941 συγκαλείται συνέλευση στη Σκαρίνου όπου αποφασίζεται η ίδρυση του Ανορθωτικού Κόμματος του Εργαζόμενου Λαού (ΑΚΕΛ). Είχε προτεραιότητα την καταπολέμηση του Χιτλερικού φασισμού, κάτι που συνέπαιρνε τους Κύπριους όντας και αυτοί υπόδουλοι στον Εγγλέζικο φασισμό. Έτσι βρήκε μεγάλη απήχηση στους Κύπριους, το ίδιο συνέβηκε και με τον επιμορφωτικό σύλλογο Χλωρακας, ο οποίος και ενώθηκε με αυτή την οργάνωση, και έτσι το καφενείο του Χαρή, ονομάστηκε ΑΚΕΛ Χλωρακας.  Η μισή κοινότητα της τότε εποχής εντάχθηκε στο ΑΚΕΛ, κάτι το πρωτοφανές, αλλά αυτό εξηγείται διότι το κόμμα αυτό αντιπροσώπευε τον απλό φτωχό εργαζόμενο κόσμο. Πρώτος γραμματέας του ΑΚΕΛ Χλωρακας ανελαβε ο Χαράλαμπος Κυπριανού, θέση την οποίαν κατείχε πανω απο δέκα χρόνια. Τον διαδέχτηκε ο Ευστάθιος Ευσταθίου, ύστερα ανελαβε  ο Ανδρεας Πετρου, και μετά ο Γεώργιος Νικολάου. Απο το καφενείο του Χαρή το κόμμα μεταστεγάστηκε στο οίκημα του Χρίστου Κωνστάντινου, αργότερα στο καφενείο του Χαμπή του Φιλιππή, και το ΄90 περιπου μετεκινήθησαν στο σημερινό οίκημα το οποίον και αγοράστηκε και είναι ιδιοκτησία του ΑΚΕΛ.